Năm 1965, James Stockdale, một sĩ quan quân đội Mỹ đã tham gia Chiến tranh Việt Nam và bị bắt làm tù binh. Với ý chí kiên cường dù phải chịu nhiều sự tra tấn và cực hình khắc nghiệt, ông đã sống sót và trở về quê hương sau 8 năm. Dù di chứng để lại khiến ông khập khiễng khi đi lại, nhưng nhìn chung sức khỏe ông vẫn khá tốt. Rất nhiều người tò mò muốn biết bí quyết giúp ông sống sót. Stockdale đã trả lời như thế này:
“Những người lạc quan rằng mình sẽ sớm được thả đã chết do không thể chịu đựng nổi sự khó khăn và mất mát. Tôi đã có thể sống sót đến cuối cùng vì hy vọng vững chắc rằng một lúc nào đó sẽ được thả ra, nhưng đồng thời cũng chấp nhận hiện thực khắc nghiệt trước mắt và chuẩn bị sẵn sàng cho điều đó.”
Thuật ngữ “Nghịch lý Stockdale (Stockdale Paradox)” được bắt nguồn từ đây. Nó thể hiện tinh thần “lạc quan hợp lý”, một mặt thì chấp nhận thực tế như nó vốn có, nhưng mặt khác vẫn giữ vững niềm tin rằng mọi chuyện sẽ tốt đẹp trong tương lai.
Khi hướng đến tương lai bằng niềm hy vọng thì sức mạnh và dũng khí sẽ trỗi dậy. Nếu nhìn nhận thực tế một cách điềm tĩnh thì có thể biết mình nên làm gì và có thể làm gì trong tình huống bản thân đang đối mặt. Sự lạc quan và tính hợp lý thoạt nhìn có vẻ mâu thuẫn nhau, nhưng cả hai đều không thể xem nhẹ. Tương lai sắp đến chính là kết quả được tích lũy từ thái độ và hành động của chúng ta hôm nay.