Mọi người đều thích nơi sạch sẽ và ngăn nắp hơn là nơi bẩn thỉu. Tuy nhiên, không nơi nào có thể tự nhiên trở nên sạch sẽ. Dù không ai làm gì thì bụi vẫn tích tụ thêm, và bất kể chúng ta làm gì thì rác vẫn đầy lên. Vì vậy, chúng ta phải dọn dẹp. Vứt rác, lau chùi rồi sắp xếp… việc dọn dẹp trông có vẻ không mấy quan trọng. Tuy nhiên, có sức mạnh đáng ngạc nhiên hơn chúng ta tưởng được ẩn giấu bên trong việc dọn dẹp này.
Nguyên tắc cửa sổ vỡ
Sau khi tắm rửa, chúng ta cảm thấy sảng khoái dù có đôi chút mệt mỏi. Ấy là vì được cho biết rằng việc làm sạch không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng mà còn ảnh hưởng đến tâm trí và hành vi của chúng ta. Bằng chứng cho điều này là “Nguyên tắc cửa sổ vỡ”.
Nhà tâm lý học người Mỹ Philip Zimbardo đã để hai chiếc ô tô có tình trạng giống nhau với mui xe mở trên một khu phố có mức độ an ninh thấp, nhưng chỉ một trong hai chiếc bị vỡ cửa kính, sau đó quan sát những thay đổi xảy ra. Chỉ trong 10 phút, chiếc ô tô bị vỡ cửa kính đã bị tháo mất ắc quy, lốp và các phụ tùng khác. Chiếc xe cũng bị phủ kín bằng những hình vẽ bậy lộn xộn và bị tháo rời, rồi biến thành một đống sắt vụn. Ngược lại, chiếc xe có cửa kính lành lặn thì vẫn giữ nguyên tình trạng ban đầu.
Nói cách khác, nguyên tắc cửa sổ vỡ phản ánh rõ nét tâm lý vô thức của con người là đối xử bất cẩn với những thứ hư hỏng, bẩn thỉu và cố gắng giữ gìn cẩn thận những thứ sạch sẽ.
Trên thực tế, chính nhờ dự án xóa hình vẽ bậy mà tàu điện ngầm New York, nơi từng là điểm nóng của hơn 600.000 vụ tội phạm nghiêm trọng trong những năm 1980, đã được người dân ngày nay công nhận là nơi an toàn. Mặc dù một số người chủ trương rằng nên có nhiều nỗ lực hơn trong việc ngăn chặn tội phạm thay vì dành thời gian để xóa những hình vẽ bậy nhỏ nhặt, nhưng việc xóa hình vẽ bậy vẫn được tiến hành ở tất cả các tàu điện ngầm bị vẽ bậy trong suốt 5 năm nhờ sự đồng thuận với quan điểm cho rằng sự bừa bãi do những hình vẽ bậy gây ra sẽ thu hút những tội phạm nghiêm trọng. Hiệu quả thật đáng ngạc nhiên. Tỷ lệ tội phạm bắt đầu giảm dần và giảm đến 80% trong 3 năm sau đó. Trường hợp của Nhật Bản cũng tương tự như vậy. Nhờ có một đoàn thể phụng sự làm sạch thường xuyên dọn dẹp khu vui chơi, không chỉ đường phố trở nên sạch sẽ hơn mà trật tự xã hội cũng được cải thiện.
Nguyên tắc cửa sổ vỡ có thể dễ dàng được quan sát thấy xung quanh các khu dân cư hoặc trên các con phố. Chúng ta thường thấy cột điện lúc nào cũng bị chất đầy rác xung quanh dù đó không phải là nơi để đổ rác. Nếu có người vứt một mẩu rác nhỏ ở đó, thì mọi người sẽ không ngần ngại vứt rác ở đó, và chỉ trong chớp mắt, rác đã bắt đầu chất thành đống cao, rồi cuối cùng, nơi đó trở thành bãi rác.
Nếu những điều nhỏ nhặt như hình vẽ bậy hay rác thải mà đã ảnh hưởng đến con người và xã hội nhiều thể này, thì ngược lại, việc dọn dẹp sạch sẽ cũng sẽ tạo ra tác động tích cực không hề nhỏ.
Phương pháp dọn dẹp mang lại thành công và hạnh phúc
Nhiều nhân vật quan trọng trong giới chính trị và kinh tế của Nhật Bản xuất thân từ “Viện Chính trị và Quản lý Matsushita”. Viện Matsushita là cơ sở giáo dục được thành lập bởi cố chủ tịch Matsushita Konosuke, người được mệnh danh là “thần quản trị”, nhằm đào tạo ra những bộ óc vĩ đại nhất trong lĩnh vực chính trị và quản lý. Hoạt động hàng ngày ở đây luôn bắt đầu với việc dọn dẹp, và một ngày nọ, một sinh viên hỏi ông lý do phải dọn dẹp. Khi đó, chủ tịch Konosuke trả lời: “Một người không dọn dẹp môi trường xung quanh mình thì làm sao có thể làm sạch đất nước và thế giới được đây?” Vào mỗi ngày tổng vệ sinh, ông kiểm tra từng góc nhỏ của nhà vệ sinh ở cả nhà máy của mình và cả ở viện Matsushita xem đã sạch chưa; và nếu thấy có chỗ nào còn bẩn thì đích thân ông sẽ làm sạch.
Nhiều doanh nghiệp Nhật Bản đang học hỏi việc “quản lý dọn dẹp” của ông. Nữ CEO của một tập đoàn phát triển nguồn nhân lực cũng bắt đầu dọn dẹp nhà vệ sinh chung dành cho nhân viên bằng tay không khi doanh số của công ty trì trệ. Vị CEO này cho biết: “Thông qua việc dọn dẹp bằng tay không, tôi học được lòng biết ơn, sự khiêm tốn và thái độ phục vụ, đồng thời việc giao tiếp với nhân viên cũng trở nên cởi mở hơn”. Các nhân viên cũng bắt đầu ngày làm việc của mình bằng việc dọn dẹp; điều này khiến họ cảm thấy dễ chịu hơn và làm việc hiệu quả hơn suốt cả ngày. Kết quả là, tỷ lệ nhân viên thôi việc đã giảm và doanh số công ty đã tăng gấp đôi so với trước khi áp dụng việc dọn dẹp, và hiện nay vẫn đang tăng trưởng ổn định.
Trên phương diện này, thì không thể phủ nhận rằng việc dọn dẹp có sức mạnh mang lại niềm vui cho cá nhân và thành công cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chúng ta nên bị ám ảnh với sự sạch sẽ giống như người mắc bệnh sạch sẽ hoặc nhất định phải dọn dẹp. Hầu hết mọi người đều cố gắng tránh những thứ bẩn thỉu nếu có thể và cảm thấy khó chịu với việc dọn dẹp, nên dọn dẹp chắc chắn là một trong những việc mà mọi người không muốn làm.
Những người thành công có một nguyên tắc vàng. Đó là “Hãy làm trước cho người khác những gì mà bạn muốn người khác làm cho mình”. Quy tắc vàng này cũng đúng với việc dọn dẹp. Các chuyên gia dọn dẹp khuyên chúng ta nên dọn dẹp với niềm vui, không chỉ vì lợi ích của chính chúng ta mà còn vì lợi ích của người khác nữa. Công việc dọn dẹp thể này mang lại hạnh phúc và cũng làm cho người khác được hạnh phúc.
Vẻ đẹp của việc vứt rác
“Để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, trước tiên hãy sắp xếp quần áo của bạn cho ngăn nắp.”
Nhà tư tưởng người Anh Thomas Carlyle đã nói như vậy. Trên thực tế, nếu chúng ta đang gặp vấn đề khó khăn thì việc dọn dẹp cũng khó khăn. Nhưng ngược lại, chúng ta có thể nghĩ rằng thông qua việc dọn dẹp, chúng ta có thể sắp xếp lại những suy nghĩ phức tạp và tấm lòng đang rối bời. Hơn nữa, nếu mọi thứ lộn xộn, chúng ta thường bị mất tập trung và không thể làm việc hiệu quả, cuối cùng chúng ta bị lãng phí thời gian quý giá để tìm kiếm đồ đạc vì không biết chúng ở đâu.
Nếu muốn sắp xếp tốt, trước tiên chúng ta nên giỏi “vứt bỏ”. Một đặc điểm đáng chú ý của những khu vực không được dọn dẹp tốt là những thứ không cần thiết lại được giữ lại. Các chuyên gia tổ chức nổi tiếng trong và ngoài nước nhấn mạnh rằng “Nếu có thể bỏ thì hãy bỏ”. Mạnh dạn vứt bỏ những thứ mà chúng ta không thể dễ dàng vứt bỏ vì nghĩ là “lãng phí” chính là bí quyết để bắt đầu dọn dẹp một cách dễ dàng và cũng là phương pháp để chúng ta dọn dẹp tâm trí phức tạp của mình.
Một điều quan trọng nữa là hãy dọn dẹp “thường xuyên”. Nào, hãy giả sử có 3 người: một người dọn dẹp mỗi năm một lần, một người dọn dẹp mỗi tháng một lần và một người dọn dẹp mỗi ngày một lần. Vậy thì, nhà của ai sẽ sạch hơn? Dĩ nhiên, nhà nào cũng có thể giống nhau ngay sau khi dọn dẹp, nhưng ngôi nhà được dọn dẹp thường xuyên chính là ngôi nhà luôn duy trì được trạng thái sạch sẽ.
Một số người phàn nàn rằng “Dù có dọn dẹp thì nhà cửa cũng sẽ nhanh chóng bừa bộn trở lại”. Cho nên, họ trì hoãn việc dọn dẹp vì nghĩ “Dù sao thì cũng sẽ lại bẩn thôi.” Rác và bụi tiếp tục chất đống lên. Nếu chúng ta từ bỏ việc dọn dẹp vì cảm thấy ngay bây giờ việc đó thật rắc rối, thì công cuộc dọn dẹp sẽ chỉ càng đòi hỏi nhiều nỗ lực và công sức hơn mà thôi. Cho dù tốn công một chút chăng nữa, việc dọn dẹp thường xuyên giúp duy trì trạng thái sạch sẽ sẽ giúp chúng ta tiết kiệm công sức. Hãy nhớ rằng: Cách tốt nhất để dọn dẹp chính là mạnh dạn vứt bỏ và dọn dẹp thường xuyên.
Làm sạch linh hồn của chúng ta
Môi trường trong lành, xung quanh sạch sẽ là quan trọng nhưng nơi cần được làm sạch nhất chính là linh hồn của chúng ta.
“Anh em há chẳng biết mình là đền thờ của Đức Chúa Trời, và Thánh Linh Đức Chúa Trời ở trong anh em sao? Vì có ai phá hủy đền thờ của Đức Chúa Trời, thì Đức Chúa Trời sẽ phá hủy họ; vì đền thờ của Đức Chúa Trời là thánh, mà chính anh em là đền thờ.” I Côrinhtô 3:16-17
Chúng ta đã được làm sạch khỏi hết thảy tội lỗi và sự ô uế thông qua phép Báptêm và Lễ Vượt Qua giao ước mới(I Phierơ 3:21; Mathiơ 26:17-28). Tuy nhiên, vì chúng ta đang sống trong thế gian này nên những bụi bặm như ước mơ hư không, lời nói độc dữ và lòng tham thế tục lại tích tụ trong linh hồn sạch sẽ của chúng ta, dù là vô tình hay hữu ý, và những thứ không cần thiết như lằm bằm và ghen ghét không ngừng len lỏi vào. Nếu không vứt bỏ những thứ này kịp thời, chúng ta sẽ có thể quên mất những phước lành và talâng mà Đức Chúa Trời đã ban cho, trở nên ghen tị với những phước lành của người khác và cuối cùng sẽ cứ phàn nàn mà thôi.
Cốt lõi để dọn dẹp là thường xuyên vứt bỏ, và làm điều này thường xuyên. Chúng ta phải kiểm tra linh hồn mình mọi lúc xem có bị chất đầy bất mãn không, liệu chúng ta có còn đang làm theo những lề thói trước đây hay không, men cũ của thế gian có đang bám vào linh hồn giống như một lớp bụi bẩn dày hay không, rồi mạnh dạn vứt bỏ những thứ không cần thiết cho hạnh phúc và sự cứu rỗi của linh hồn chúng ta. Bởi nếu những ghen ghét, kiêu mạn và lằm bằm nhỏ cứ tích tụ dần, thì sẽ làm cho linh hồn của chúng ta bị ô uế và cuối cùng sẽ khiến chúng ta dung nạp sự cám dỗ của Satan.
“Ví bằng anh em đương cơn giận, thì chớ phạm tội; chớ căm giận cho đến khi mặt trời lặn, và đừng cho ma quỉ nhân dịp.” Êphêsô 4:26-27
Để giữ cho linh hồn được tinh sạch, chúng ta phải luôn nghiên cứu và thực tiễn lời của Đức Chúa Trời (Thi Thiên 119:9-10; Êphêsô 5:26-27). Ngoài ra, chúng ta cũng phải vâng phục trọn vẹn Giáo Huấn của Mẹ mà được ban cho như những điều răn của tình yêu thương vào thời đại ngày nay. Bởi vì sự dạy dỗ về tình yêu thương cho đi, hầu việc và hy sinh được chứa đựng trong Giáo Huấn của Mẹ chính là phương pháp làm sạch giúp thanh lọc linh hồn chúng ta và làm cho mọi người được hạnh phúc.
Cuộc đời của Đấng Christ là cuộc đời hy sinh vì sự cứu rỗi của các con cái Ngài. Chúng ta cũng hãy sống không chỉ cho riêng bản thân chúng ta, mà hãy sống trong khi cân nhắc xem việc gì là tốt cho các anh chị em, điều gì làm đẹp lòng Đức Chúa Trời, trong khi nghĩ đến Cha Mẹ đã làm gương hy sinh cho chúng ta.
“Tôi có thể giúp anh chị em được phước bằng cách nào?”
“Làm thế nào để có thể cứu được nhiều linh hồn hơn?”
Khi chúng ta tràn đầy những suy nghĩ thể này, thì tấm lòng của chúng ta sẽ được trong sạch và tràn ngập niềm cảm tạ. Chỉ khi đó chúng ta mới có thể suy ngẫm cẩn thận về những phước lành mà chúng ta được nhận từ Đức Chúa Trời và tận dụng hết những talâng đã được ban cho.
Năm mới đã đến rồi. Chúng ta được kêu gọi trở thành sự sáng để soi sáng thế gian tăm tối và là muối để làm sạch thế gian. Trước tiên, chúng ta hãy mở rộng cửa sổ tấm lòng, quét sạch những bụi bặm đã tích tụ bấy lâu, và giặt sạch những vết bẩn phần linh hồn bằng cầu nguyện và cảm tạ. Sau đó, chúng ta hãy bắt đầu năm nay thật hứng khởi, là năm mà những phước lành đáng ngạc nhiên từ Đức Chúa Trời đã được sắm sẵn cho chúng ta.
“Hãy vui mừng mãi mãi, cầu nguyện không thôi, phàm việc gì cũng phải tạ ơn Chúa; vì ý muốn của Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Jêsus Christ đối với anh em là như vậy. Chớ dập tắt Thánh Linh; chớ khinh dể các lời tiên tri; hãy xem xét mọi việc, điều chi lành thì giữ lấy. Bất cứ việc gì tựa như điều ác, thì phải tránh đi. Nguyền xin chính Đức Chúa Trời bình an khiến anh em nên thánh trọn vẹn, và nguyền xin tâm thần, linh hồn, và thân thể của anh em đều được giữ vẹn, không chỗ trách được, khi Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta đến!” I Têsalônica 5:16-23