Tin cậy lẫn nhau trong gia đình

Có người đã mất đi sự sống sau khi uống đồ uống mà một người lạ đưa cho; có người đã chuyển số tiền lớn sau cuộc gọi lừa đảo giả danh cơ quan công quyền. Vì gian lận và mánh khóe trở nên phổ biến trong cộng đồng của chúng ta nên ngày nay, lời miêu tả “một người hàng xóm tốt” đã trở nên ngại ngùng khi nói ra. Mọi người không tin tưởng hàng xóm và khóa cửa cẩn thận trong khi không biết ai đang sống cạnh nhà. Vì không thể tin tưởng lẫn nhau, họ thậm chí còn đề cao cảnh giác trước lời nhờ giúp đỡ đơn giản từ người khác bởi cảm giác đầu tiên chính là nghi ngờ. Cũng chính vì vậy, camera quan sát hoạt động 24/24 đã được lắp đặt ở khắp mọi nơi.

Vậy nên con người không thể tin tưởng lẫn nhau, và các thành viên trong gia đình cũng không phải ngoại lệ. Chẳng hạn, có những người đã đặt thiết bị theo dõi GPS trên xe của vợ hoặc chồng, và một số thậm chí còn soạn hợp đồng về nghĩa vụ hiếu thảo mặc dù đó là việc họ phải làm. Theo cuộc khảo sát do một công ty nghiên cứu thị trường thực hiện vào tháng 11/2017 về mối quan hệ gia đình của 1000 người từ 12 đến 58 tuổi trên toàn quốc, chỉ có 66,9% người được hỏi tin rằng gia đình sẽ luôn đứng về phía họ vô điều kiện cho dù họ có lỗi gì đi chăng nữa.

“Nếu vua và hạ thần không tin cậy lẫn nhau, giang sơn sẽ không thể yên ổn; nếu cha và con trai không tin tưởng lẫn nhau, gia đình sẽ không thể sống hòa thuận; nếu không có sự tin tưởng giữa các anh chị em, họ sẽ không thể trở nên thân thiết; nếu không có lòng tin giữa bạn bè, họ sẽ rời xa nhau.”

Như được chép trong cuốn sách giáo dục phương đông cổ, nếu không tin tưởng vào ai đó thì bạn sẽ không thể giữ tốt mối quan hệ. Nền tảng cho mối quan hệ của con người là lòng tin. Lòng tin giữa các thành viên trong gia đình đặc biệt quan trọng. Nơi nào có lòng tin trong gia đình, cánh cửa của giao tiếp luôn được rộng mở, và thông qua cuộc trò chuyện chân thành, bạn sẽ được hạnh phúc và thỏa mãn.

Gia đình được xây dựng dựa trên niềm tin

“Con lại tiếp tục không làm bài tập về nhà đúng không? Con nghĩ rằng mẹ sẽ không để ý sao?” “Bỏ đi, là lỗi của mẹ khi đã tin con”, “Mẹ phải rầy la thì con mới nghe theo phải không?” hay “Con đã giả vờ quá nhiều lần.”

Không có sự tin tưởng trong gia đình thì sẽ liên tiếp gây ra sự bất hòa. Những lời nói bất cẩn như châm biếm, nghi ngờ, ra lệnh, ép buộc hay trách móc sẽ khiến người nghe cảm thấy bị xúc phạm và gia đình không thể hình thành mối liên kết trong những cuộc trò chuyện như vậy.

Nếu mất đi niềm tin, các cặp đôi đã kết hôn sẽ rất khó để có thể duy trì tình yêu lâu dài, bởi mối quan hệ được xây dựng dựa trên tình yêu và niềm tin. Nếu họ tự tin có thể tin tưởng lẫn nhau ngay cả khi đối phương có điểm không hài lòng thì điều đó sẽ chẳng phải là vấn đề lớn; nhưng ngược lại, nếu không tin tưởng lẫn nhau thì sẽ rất khó để giải quyết ngay cả những xung đột nhỏ.

Lòng tin của cha mẹ có ảnh hưởng lớn đối với con cái. Một đứa trẻ được cha mẹ khích lệ và tin tưởng sẽ có lòng tự trọng cao và học được cách đối mặt với những hoàn cảnh mới dựa trên kinh nhiệm của bản thân. Tuy nhiên, một đứa trẻ ít kinh nhiệm, không có được lòng tin của cha mẹ thì không chỉ có lòng tự trọng thấp, mà còn không thể bày tỏ cảm xúc của mình và hay nói dối, bao biện cho ngay cả những điều nhỏ nhặt. Suy nghĩ rằng không được cha mẹ yêu thương khiến đứa trẻ có tinh thần nổi loạn, và có thể làm trái với bất cứ điều gì cha mẹ muốn mình làm.

Nếu con cái hoặc vợ/chồng của bạn miễn cưỡng nói chuyện hay giao tiếp không tốt với gia đình, bạn nên khôi phục lòng tin giữa các thành viên trước. Nếu bạn tin tưởng lẫn nhau – giữa chồng và vợ hay cha mẹ và con cái thì các thành viên trong gia đình sẽ có cuộc nói chuyện thành thật và dễ dàng giúp đỡ bất kể việc gì ngay cả khi được nhờ cách bất ngờ. Niềm tin là nguồn lực to lớn giúp gia đình đoàn kết và làm việc cùng nhau khi phải đối mặt với khó khăn đột xuất.

Nếu bạn tin một người, người đó sẽ trở nên đáng tin cậy

Nhà tâm lý học người Mỹ Robert Rosenthal đã đưa ra bài kiểm tra IQ cho tất cả học sinh của một trường tiểu học. Ông đã đưa cho giáo viên danh sách một số học sinh có IQ đặc biệt cao và có tiềm năng phát triển lớn. Sau tám tháng, những học sinh trong danh sách đã thực sự có kết quả học tập được cải thiện đáng kể so với những học sinh khác. Trên thực tế, danh sách đưa cho giáo viên được chọn ngẫu nhiên mà không phụ thuộc vào chỉ số IQ. Niềm tin của giáo viên rằng những học sinh trong danh sách có khả năng phát triển đã có ảnh hưởng tích cực đến học sinh.

Vào năm 1954, một cuộc khảo sát quy mô lớn trên khoảng 800 cư dân ở đảo Kauai, một trong những đảo nằm trong quần đảo Hawaii, đã được thực hiện để xem nền tảng gia đình và yếu tố kinh tế xã hội có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của một người. Vào thời điểm đó, môi trường của hòn đảo rất tồi tệ và vấn đề của những người nghiện rượu và trẻ vị thành niên phạm pháp rất nghiêm trọng. Các chuyên gia trong từng lĩnh vực đã khảo sát và nghiên cứu cuộc sống của đối tượng nghiên cứu từ khi sinh ra cho đến khi trưởng thành. Họ đã phân loại 201 người trong môi trường nghèo nhất vào nhóm có nguy cơ cao và dự đoán rằng họ sẽ trở thành những người không đáp ứng được những chuẩn mực của xã hội.

Tuy nhiên, dự đoán của họ đã sai. 72 trong số 201 người thuộc nhóm nguy cơ cao đã trưởng thành mà không gặp vấn đề gì, thậm chí một số người còn đỗ vào các trường đại học danh tiếng với tư cách là người có học bổng. Họ đều có một điểm chung: Có ít nhất một người tin tưởng và yêu thương họ trong mọi tình huống.

Người nhận được sự tin tưởng và động viên từ người khác có tính kiên cường cao. Kiên cường là khả năng phục hồi sau nghịch cảnh và thử thách. Nếu có ai đó tin bạn, cho dù đó là gia đình, thầy cô hay bạn bè, bạn sẽ cố gắng sống theo niềm tin đó.

Tin tưởng là năng lực lớn nhất có thể làm thay đổi người khác. Một lời bày tỏ đơn giản rằng “Tôi tin bạn” sẽ tốt hơn lời than vãn không ngớt đầy sự lo lắng và phiền muộn. Một khi bạn tin tưởng ai đó thì dù họ vụng về và không đáng tin cậy nhưng ít nhất họ sẽ trở thành người đáng tin cậy đối với bạn như bạn đã tin tưởng họ.

Ý nghĩa của tin cậy

Nếu tin cậy một ai đó, bạn sẽ không chỉ coi lời người đó là đúng mà còn công nhận và cổ vũ cho tiềm năng của người đó. Trái lại, nếu bạn chỉ muốn người khác hòa khớp với mong đợi và tiêu chuẩn của mình, thì đó không phải là niềm tin thật sự. Chẳng hạn như bạn mong muốn điểm của con sẽ cải thiện khi thấy chúng học tập chăm chỉ trong kỳ thi, nhưng chúng đã không đạt được kỳ vọng của bạn. Trong trường hợp này, nếu bạn thất vọng và khiển trách con, bạn có nghĩ rằng bạn đã thực sự tin tưởng con mình? Có thể bạn đã tin vào những kỳ vọng của mình hơn là tin tưởng vào chúng.

Nếu tin một ai đó, ngay cả khi người đó đã làm tổn thương bạn bằng lời nói và hành động, bạn sẽ cố để hiểu cho họ và tin rằng phải có ý định tốt nào đằng sau đó. Giả sử, con bạn làm đổ nước trong khi rót vào ly bất chấp bạn cố gắng ngăn cản. Dù bạn sẽ phát cáu nhưng con đang có ý định giúp đỡ bạn. Vì vậy, bạn cần tìm ra ý định tiềm ẩn hơn là chỉ nhìn bề ngoài. Điều đó không có nghĩa là ngay cả khi con làm hại người khác, bạn phải nói một cách vô điều kiện rằng “Con trai tôi không phải là đứa trẻ tồi tệ như vậy”. Tin tưởng khác với che chở.

Trên thực tế, thật không dễ để tin tưởng hoàn toàn vào một ai đó. Để có thể tin được một người thì cần phải loại bỏ sự sốt ruột và có lòng kiên trì. Mặc dù bạn tin tưởng ai đó nhưng nếu bạn lo lắng và can thiệp vào mọi việc họ làm, họ sẽ nghĩ rằng bạn đang không tin tưởng họ. Khi họ làm được điều gì đó đáng được khen ngợi, bạn hãy vui mừng và khen ngợi. Ngay cả khi họ mắc lỗi hay sai lầm cũng vậy. Nếu tin tưởng họ, bạn sẽ có thể kiên trì chờ đợi. Điều quan trọng không phải là niềm tin của bạn rằng bạn tin tưởng họ, mà là cảm giác chắc chắn rằng họ đang nhận được sự tin tưởng của bạn.

Gia đình là sự tồn tại quan trọng mà bạn luôn phải tin tưởng và không phản bội lòng tin cho đến cùng. Niềm tin tích cực vào gia đình chắc chắn sẽ có hiệu quả giống như hiệu ứng giả dược, giúp sức khỏe của một số bệnh nhân cải thiện sau khi dùng thứ mà họ tin là một loại thuốc hiệu quả nhưng thực tế chỉ là giả dược.

Thật hạnh phúc làm sao khi có được sự tin tưởng vô bờ bến của gia đình, và có ai đó ở cạnh bạn bất cứ lúc nào! Để giữ được niềm hạnh phúc này, thay vì chỉ mong gia đình tin tưởng mình vô điều kiện, hãy làm sao để mọi người có lòng tin đối với mình. Nếu bạn thường xuyên nói dối, làm mất thời gian và thể hiện sự không nhất quán giữa lời nói và hành động, lòng tin của họ đối với bạn sẽ bị lung lay. Khi bạn nỗ lực để không làm thất vọng gia đình mà đã tin tưởng bạn cho đến cùng, thì gia đình sẽ càng tin tưởng lẫn nhau hơn nữa.