Hãy bảo vệ gia đình khỏi điện thoại thông minh!

Anh Kim, nhân viên văn phòng, thức dậy vào buổi sáng nhờ tiếng chuông báo thức trên điện thoại thông minh, đọc báo trên điện thoại thông minh và xem dự báo thời tiết trên điện thoại thông minh. Vào giờ ăn trưa, anh sử dụng điện thoại thông minh để tìm quán ăn ngon gần văn phòng; và khi rảnh rỗi, anh dùng điện thoại thông minh để mua những thứ anh cần. Khi có thời gian rảnh, anh không chỉ hỏi thăm người thân bằng điện thoại thông minh mà còn trò chuyện với họ qua điện thoại thông minh nữa. Sau giờ làm việc, anh dùng điện thoại thông minh để đọc sách hoặc tìm kiếm thông tin về lĩnh vực mà anh quan tâm; và vào những ngày cuối tuần, anh tìm địa điểm để đi chơi bằng điện thoại thông minh và dùng điện thoại thông minh để tìm đường đến đó.

Đây không chỉ là câu chuyện của riêng anh Kim. Tỷ lệ phổ biến của điện thoại thông minh ở Hàn Quốc chỉ là 3,8% vào năm 2010, đã vượt quá 80% chỉ sau 5-6 năm. Ngày nay, dù nhiều người không có điện thoại cố định, nhưng thật khó để tìm ra người không có điện thoại thông minh. Chỉ trong một thời gian ngắn, điện thoại thông minh đã ăn sâu vào cuộc sống của chúng ta và trở thành nhu cầu thiết yếu hằng ngày.

Song đây có phải là một cái bẫy không? Thật không thể tưởng tượng nổi thế giới sẽ ra sao nếu không có điện thoại thông minh. Một số người lệ thuộc vào điện thoại thông minh đến mức nói rằng họ sẽ cảm thấy bất an nếu không có nó dù chỉ trong giây lát, hoặc họ cảm thấy không thể làm được gì nếu không có điện thoại thông minh. Đồng thời cũng có khá nhiều người cả ngày không thể rời tay khỏi điện thoại vì trong đó có quá nhiều điều thú vị. Sử dụng điện thoại thông minh khi đi trên xe buýt hoặc trên tàu điện ngầm thì tốt, song nhiều người vẫn nhìn vào điện thoại thông minh ngay cả khi đang đi bộ trên đường.

Một số người xem đây là điều đáng buồn vì con người đã trở thành nô lệ cho điện thoại thông minh chứ không phải là chủ sở hữu của nó nữa. Ngoài ra, còn có một số dự báo rằng các vấn đề do điện thoại thông minh gây ra sẽ trở nên tồi tệ hơn trong tương lai.

Những điều đánh mất khi lạm dụng điện thoại thông minh

Theo một công ty nghiên cứu thị trường di động, trong nửa đầu năm 2016, người Hàn Quốc dành trung bình 3 giờ mỗi ngày để sử dụng điện thoại thông minh, ngoại trừ thời gian ăn, ngủ và làm việc; đó không phải là lượng thời gian nhỏ. Các chuyên gia nói rằng việc lạm dụng điện thoại thông minh nên được thêm vào nhóm bệnh giống như bệnh nghiện nicotin và nghiện rượu. Nghiện là từ chỉ về trạng thái đắm chìm vào và khó thoát ra khỏi một thứ gì đó. Lạm dụng điện thoại thông minh cũng tạo ra những trạng thái tương tự, và giống như bất kỳ chứng nghiện nào khác, nó có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, các vấn đề xã hội và gia đình đổ vỡ.

Ngay cả những lợi ích của nền văn minh cũng là chất độc nếu chúng ta lạm dụng, và khiến chúng ta đánh mất những thứ quý giá nếu không được sử dụng hợp lý. Hãy cùng xem những điều mà chúng ta sẽ đánh mất nếu sử dụng điện thoại thông minh một cách thiếu thận trọng.

① Hạnh phúc gia đình

Trung bình, nếu mỗi ngày người dân Hàn Quốc dành 3 giờ để sử dụng điện thoại thông minh thì thời gian giao tiếp với gia đình chỉ là 30 phút. Khoảng thời gian này ít hơn nhiều so với thời gian sử dụng điện thoại thông minh. Trong lúc sử dụng điện thoại thông minh, họ không thể thấy việc giao tiếp là cần thiết hoặc cũng không thể giao tiếp được. Không quá lời khi nói rằng điện thoại thông minh là thủ phạm chính gây ra sự gián đoạn trong giao tiếp.

Trong nhà hàng, chúng ta thường thấy các thành viên gia đình chăm chú nhìn vào điện thoại thông minh của mình. Dù cả gia đình ở trong cùng một không gian nhưng họ vẫn chìm đắm trong thế giới riêng thay vì giao tiếp bằng mắt và nói chuyện với nhau. Lúc này, điện thoại thông minh không còn là vật dụng thiết yếu mà là thứ độc hại.

② Trí nhớ

Trước khi điện thoại di động được phát minh, mọi người có thể dễ dàng ghi nhớ khoảng mười số điện thoại. Thế nhưng ngày nay, có nhiều trường hợp thậm chí còn không biết số điện thoại của người thân trong gia đình. Đó là vì chúng đã được lưu trên điện thoại thông minh, nên cũng không có lý do gì để phải ghi nhớ nữa cả. Không có lý do gì để phải lưu trữ thông tin trong não, vì nếu không biết điều gì thì chỉ cần tìm kiếm trên điện thoại thông minh là được. Khi điện thoại thông minh làm thay công việc mà não bộ đáng lẽ phải làm, hoạt động của não sẽ giảm dần và trí nhớ của con người sẽ ngày càng sa sút. Hiện tượng này được gọi là “chứng sa sút trí tuệ thời đại số”.

Nếu bạn phải dựa vào hệ thống định vị để di chuyển ngay cả trên quãng đường thường xuyên đi lại, nếu bạn phải sử dụng máy tính bỏ túi vì không thể tính nhẩm phép tính đơn giản, nếu bạn không thể nhớ ngày sinh của một người thân thiết hoặc nếu bạn không thể nhớ hôm qua đã ăn gì, thì nhiều khả năng bạn đã mắc chứng sa sút trí tuệ thời đại số. Chứng sa sút trí tuệ thời đại số không đơn giản chỉ là chứng hay quên, mà nó có thể làm suy yếu chức năng não và gây mất kiểm soát, khó đưa ra quyết định, mất khả năng ngôn ngữ, căng thẳng, v.v… Vì vậy, đây không phải là vấn đề mà chúng ta có thể dễ dàng bỏ qua.

③ Sức khỏe

Đối với người trưởng thành, trọng lượng đè lên đốt sống cổ khi ngẩng đầu lên là khoảng 5kg. Khi cúi xuống 30 độ là 18kg và 45 độ là 22kg. Để nhìn vào điện thoại, chúng ta phải cúi đầu về phía trước, và nếu ở trạng thái đó trong một thời gian dài, xương cổ sẽ bị biến dạng và trở thành cổ rùa. Tất nhiên, đi cùng với đó sẽ là sự đau đớn. Trường hợp nghiêm trọng thì có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm ở cổ, gây ra đau đầu, rối loạn giấc ngủ và mệt mỏi. Do màn hình nhỏ nên mọi người cũng có xu hướng xem điện thoại ở khoảng cách rất gần, khiến suy giảm thị lực và gây khô mắt.

Việc xem điện thoại khi đang lái xe hoặc đi bộ trên đường cũng vô cùng nguy hiểm. Thực tế, đã có những trường hợp chết đuối do ngã xuống nước khi đang chơi game trên điện thoại thông minh và cả những vụ tai nạn do đâm vào cây vì xem điện thoại khi đang lái xe. Việc lạm dụng điện thoại thông minh không chỉ đe dọa đến sức khỏe mà còn cả tính mạng nữa.

④ Thời gian là vàng

Khi đã chìm đắm vào điện thoại thông minh thì khó mà chú ý đến thời gian. Một hai giờ sẽ trôi qua trong nháy mắt. Do đó, chúng ta sẽ bỏ lỡ hoặc trì hoãn những việc cần làm sang hôm sau. Có người gọi điện thoại thông minh là “kẻ trộm thời gian”. Quả thật là thời gian quý giá như vàng đang bị điện thoại thông minh đánh cắp một cách bất lực. Trên thực tế, khả năng phát triển bản thân hoặc sử dụng thời gian một cách hữu ích trên điện thoại thông minh là không cao. Ưu điểm của điện thoại thông minh là có thể sử dụng bất cứ lúc nào do dễ mang theo, nhưng nó lại khiến cho mọi người lãng phí thời gian rảnh rỗi nhưng quan trọng bằng cách khơi dậy niềm vui nhất thời và cung cấp những thông tin mang tính tạm thời.

Sử dụng điện thoại thông minh một cách thông minh

Trong thời đại công nghệ số không ngừng thay đổi, thực tế là chúng ta không thể tránh xa tuyệt đối những chiếc điện thoại thông minh đáp ứng được đồng thời cả sự tiện lợi và hợp lý. Nếu vậy thì làm thế nào để sử dụng một cách chủ động mà không bị điện thoại thông minh chi phối? Phương án là hãy có sự cân bằng và hài hòa.

Nói cách khác, chúng ta hãy coi điện thoại thông minh là vật dụng cần thiết thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nó. Điện thoại thông minh có rất nhiều tính năng, nhưng đừng cố gắng giải quyết mọi việc với điện thoại thông minh mà hãy thử tìm cách khác. Ví dụ: Khi cần ghi chú, thay vì sử dụng điện thoại thông minh, hãy sử dụng sổ ghi chép và bút; thay vì chơi trò chơi trên điện thoại thông minh, hãy chơi các môn thể thao như bóng bàn hoặc cầu lông cùng với gia đình. Những trò chơi chỉ cần cử động ngón tay sẽ gây hại cho sức khỏe, nhưng những bài tập đòi hỏi chúng ta phải vận động cơ thể và đổ mồ hôi lại có lợi cả về thể chất lẫn tinh thần.

Hãy đến thư viện để mượn sách thay vì đọc sách điện tử, và hãy đọc báo giấy thay vì các bài báo trên Internet. Việc đọc trong khi cảm nhận kết cấu của giấy sẽ dễ đọc và dễ nhớ hơn so với việc đọc các chữ cái được tạo thành từ sự kết hợp của các pixel trên màn hình điện thoại thông minh. Hãy xem lịch hoặc đồng hồ thay vì kiểm tra thời gian hoặc ngày tháng trên điện thoại thông minh. Điều này có thể gây ra cảm giác bất tiện vì chúng ta đã quen với những thứ nhanh chóng và thoải mái, nhưng cảm nhận nhịp thời gian cũng là điều tốt.

Chúng ta thường có thói quen nhìn vào điện thoại nếu không có việc nào đó cụ thể phải làm. Vì vậy, điều quan trọng là chúng ta phải lập kế hoạch và thực hiện hàng ngày. Cách để phòng ngừa cơn nghiện là giảm tối đa cơ hội tiếp xúc với điện thoại thông minh.

Hầu hết mọi người đều hiểu nhầm rằng thời gian họ sử dụng điện thoại thông minh là thời gian nghỉ ngơi. Tuy nhiên, khi chúng ta sử dụng điện thoại thông minh, não bộ sẽ liên tục bị kích thích. Não cũng cần được nghỉ ngơi sau giờ làm việc để tái tổ chức, chẳng hạn như xóa những thông tin không cần thiết, tạo không gian lưu trữ mới. Thế nhưng khi sử dụng điện thoại thông minh, não không thể nghỉ ngơi để rồi dẫn dến hậu quả là khả năng tập trung giảm sút và tinh thần mệt mỏi. Nguyên nhân gây ra mệt mỏi mãn tính mà nhiều người hiện đại gặp phải thường là do mệt mỏi về tinh thần chứ không phải mệt mỏi về thể chất.

Để sử dụng điện thoại thông minh một cách thông minh, chúng ta phải chấp nhận một vài bất tiện. Nếu chỉ theo đuổi những gì thoải mái, chúng ta sẽ không thể chịu đựng được dù là những bất tiện nhỏ nhất và trở nên mất kiên nhẫn. Hãy chỉ bật điện thoại thông minh khi thực sự cần và chỉ sử dụng những tính năng thực sự cần thiết.

Bức ảnh chụp một bà cụ trong buổi ra mắt phim đã trở thành đề tài bàn tán. Khi nam diễn viên nổi tiếng xuất hiện, giữa dòng người đang mải mê chụp ảnh bằng điện thoại thông minh, bà cụ đã nhìn nam diễn viên với đôi mắt sáng ngời và nở nụ cười hạnh phúc.

Mọi người đã bỏ lỡ mất cơ hội ngắm nhìn nam diễn viên hiện diện sống động ngay trước mắt do bận chụp ảnh với chiếc điện thoại thông minh. Mạng xã hội, blog, trò chơi, tin nhắn… Ai biết được liệu con người có đang đánh mất cuộc sống thực tại trong khi sống cuộc đời ảo giống như những khán giả trong buổi ra mắt phim nọ hay chăng? Cuộc sống thật quý giá khi được ngắm nhìn đôi mắt của những người thân yêu bên cạnh, cảm nhận hơi ấm của nhau và lắng nghe lời họ nói. Xin đừng đánh mất cuộc sống thực này vì điện thoại thông minh.