Sét là hiện tượng được cho là sự trừng phạt đối với loài người, nhưng là ân huệ mà Đức Chúa Trời ban cho Thực vật

Hầu hết mọi người đều sẽ thấy sợ hãi khi bầu trời dầy đặc những đám mây. Điều gì sẽ xảy ra nếu có cả chớp và sấm? Sự sợ hãi sẽ tăng lên gấp bội. Trong việc làm tăng thêm bầu không khí kinh hoàng và đáng sợ thông qua hiệu ứng truyền thông, người ta không thể bỏ qua các hiện tượng như sấm và chớp. Ngoài ra, về những người đã phạm tội nghiêm trọng hoặc làm điều gì đó xấu, người Hàn Quốc thường nói “Họ sẽ bị sét đánh”.

Sét ở đây có nghĩa là sự trừng phạt của trời. Mặc dù sét, sấm và chớp là những hiện tượng tự nhiên, nhưng con người vẫn cảm thấy sợ hãi chúng.

Sét xảy ra khi điện tích được tạo ra bởi các đám mây chạy trong không khí. Sét thường được tạo ra trong một đám mây vũ tích – là đám mây dài theo chiều thẳng đứng vào những ngày mưa. Bởi các yếu tố khác nhau gây ra hiện tượng không khí chuyển động mạnh theo hướng đi lên, khiến cho nhiệt độ giảm xuống. Sau đó hơi nước trong không khí nguội đi và ngưng tụ thành giọt. Những giọt nước này tập hợp lại và tạo thành mây. Đám mây mà đột ngột được tạo thành sẽ trở nên đám mây vũ tích cao chót vót.

Một đám mây vũ tích có thể dày đến mức nhiệt độ giữa đỉnh và đáy của nó có sự chênh lệch rất lớn. Đó là lý do tại sao các giọt nước được hình thành ở phía dưới nơi có nhiệt độ khá cao, còn các tinh thể băng được hình thành ở phía trên nơi nhiệt độ thấp hơn nhiều. Khi các giọt nước và tinh thể băng chuyển động nhanh, chúng cọ xát vào nhau gây ra sự trao đổi electron và trở nên nhiễm điện với các điện tích lớn. Nói chung, không khí không phải là môi trường dẫn điện tốt, nhưng vẫn có thể dẫn điện nếu có điện áp trên ba triệu.

Với điện áp từ 0,1 đến 1 tỷ vôn được tạo ra giữa các đám mây điện tích, hoặc giữa đám mây và mặt đất, khiến cho dòng điện được truyền đồng thời. Ánh sáng loé lên vào lúc này chính là tia chớp.

Sét và tia chớp là hai hiện tượng khác nhau. Sét là một tia chớp đánh vào một vật gì đó trên bề mặt trái đất. Chớp là thuật ngữ để chỉ sự phóng điện giữa đám mây và mặt đất.

Sau khi có chớp, một tiếng sấm sẽ được tạo ra bởi dòng điện cực mạnh chạy trong không khí. Khi dòng điện chạy trong không khí, nó ngay lập tức làm nóng không khí và gây ra sự giãn nở dẫn đến bùng nổ. Sự giãn nở này tạo ra một sóng xung kích mạnh như tiếng sấm. Tiếng nổ bong bóng cũng là loại va chạm trong không khí giống như tiếng sấm.

Chúng ta có thể nghe thấy tiếng sấm rền liên hồi sau tia chớp. Trên thực tế, khi tia chớp tạo ra một sóng xung kích như tiếng sấm, tiếng sét và tia chớp sẽ bắt đầu cùng một lúc. Tuy nhiên, nếu tốc độ của ánh sáng là 300 000 km/s thì âm thanh truyền đi chậm hơn chỉ với vận tốc 340 m/s. Vì tốc độ âm thanh và tốc độ ánh sáng khác nhau, chúng ta sẽ nhìn thấy tia chớp, tức là ánh sáng trước, rồi sau đó mới nghe thấy tiếng sấm.

Thông qua khoảng thời gian trôi đi giữa tia chớp và tiếng sấm, có thể đo được khoảng cách giữa điểm xuất hiện tia chớp và điểm quan sát của nó. Ví dụ, nếu bạn nghe thấy tiếng sấm ba giây sau tia chớp, nơi xảy ra tia chớp và tiếng sấm có thể được ước tính cách bạn khoảng 1 km [0.6 dặm]. Trong trường hợp này, tốt hơn là nên đi vào trong một toà nhà càng nhanh càng tốt. Vì khi chớp xảy ra ở khoảng cách tương đối gần, bạn có thể bị sét đánh trong trạng thái tiếp xúc với bên ngoài.

Nếu một người bị sét đánh trúng, một dòng điện hàng chục nghìn ampe sẽ di chuyển bên trong cơ thể ngay lập tức. Nếu dòng điện chạy qua tim, người đó sẽ chết ngay tại chỗ. Ngay cả khi dòng điện không chạy qua tim, các bộ phận cơ thể mà bị dòng điện chạy qua sẽ bị huỷ hoại nặng nề, có thể bị cháy hoặc bị sốc.

Như vậy, sét rất khủng khiếp và nguy hiểm với con người. Tuy nhiên, nó lại rất quan trọng và không thể thiếu đối với cây trồng vì nó có tác dụng phân huỷ nitơ trong không khí và cung cấp cho thực vật.

Thực vật không thể sống thiếu nitơ. Tất cả các sinh vật sống đều được cấu tạo từ các hợp chất hữu cơ như protein, lipid, cacbon hydrate, axit nucleic, … Trong đó, chất cần thiết nhất cho sự phát triển của sinh vật là protein. Để tạo ra tế bào thông qua quá trình phân chia tế bào, protein rất cần thiết vì là thành phần chính của tế bào. Vì vậy, các sinh vật sống phải liên tục ăn hoặc tổng hợp protein. Nguyên tố cần thiết để tạo ra protein là nitơ.

Động vật hấp thụ nitơ bằng cách ăn các sinh vật sống khác, nhưng thực vật thì không thể làm điều đó. Từ xa xưa, việc cung cấp nitơ cho cây trồng là rất quan trọng trong việc canh tác. Đó là lý do tại sao người ta làm phân bón bằng cách sử dụng phân người hoặc nước tiểu và bón cho cây trồng. Lý do là vì phân và nước tiểu của con người có ammoniac và nitrat chứa nitơ. Khi phân bón nitơ được sản xuất vào đầu thế kỷ 20, cây trồng phát triển nhanh hơn trong một thời gian ngắn và số lượng thu hoạch tăng lên, điều này đã khiến nông nghiệp phát triển nhanh chóng.

Thế còn thực vật không trồng trọt thì sao? Thực vật có thể hấp thụ nitơ từ xác động vật và thực vật, nhưng lượng nitơ của chúng có giới hạn. Cách dễ nhất để thực vật hấp thụ nitơ là từ không khí. Không khí bao gồm 78% nitơ, 21% ôxy và 1% các khí khác như argon và carbon dioxide. Nhưng thực vật không thể hấp thụ nitơ trực tiếp từ không khí, vì các phân tử nitơ không hoạt động trong không khí.

Một số loài thực vật nhờ vi khuẩn cố định nitơ để có thể hấp thu được nitơ. Vi khuẩn nốt sần ở rễ vốn sống cộng sinh trong rễ cây họ đậu là một ví dụ điển hình. Thay vì lấy carbon và các vật liệu nhân giống khác từ cây họ đậu, những vi khuẩn này cố định nitơ trong không khí, tạo ra các hợp chất nitơ và cung cấp cho rễ cây. Nhờ các vi khuẩn này, các loại đậu có thể tạo ra protein chất lượng cao.

Tuy nhiên, đối với hầu hết các loài thực vật khác thì sét là nguồn cung cấp nitơ bổ sung. Sét biến đổi nitơ trong không khí thành dạng mà thực vật có thể hấp thụ được. Khi năng lượng cao của tia sét tác động vào các phân tử nitơ trong không khí, các phân tử nitơ sẽ phân ly và kết hợp với ôxy. Sau đó, chúng trở thành dạng nitrat, đi vào đất và được thực vật hấp thụ.

Một trong những câu tục ngữ chứa đựng sự khôn ngoan của tổ tiên đã từng nói “Năm có nhiều sét là năm thu hoạch dồi dào”. Sét khiến con người sợ hãi, nhưng lại là ân huệ không thể thiếu đối với thực vật. Luôn có lý do để mọi vật được tồn tại.

“Kìa, Chúa bủa ánh sáng ra chung quanh Ngài, Và che lấp đáy biển. Vì nhờ những điều ấy Ngài xét đoán các dân tộc; Ngài ban cho lương thực nhiều.”Gióp 36:30-31