मन गोडमेल गर्दै

March 20, 2024

“बर्कनहेडलाई सम्झ !”

सन् १९१२मा ‘तैरिरहेको दरबार’ भनेर चिनिने शानदार टाइटानिक जहाज समुद्रमा डुब्न लाग्दा कप्तानले सबैभन्दा पहिला महिला र बच्चाहरूलाई उद्धार डुङ्गामा जान आदेश दिएका थिए, जुन पर्याप्त संख्यामा थिएन…

March 19, 2024

अभिनेता-पर्यवेक्षक प्रवृत्ति

आफू काममा ढिलो पुगियो भने गाडी जाममा परेको अथवा बस नआएको जस्ता विभिन्न कारणहरू खुलाउने गरिन्छ । तर यदि आफ्ना कोही सहकर्मी ढिला आयो भने उसलाई अल्छी व्यक्तिको…

March 18, 2024

न्याप्किनमा लेखिएको प्रेम

एक अमेरिकी परिवारका प्रमुख रहेका गर्थ क्यालाग्हान आफ्नी छोरीको टिफिन बक्स तयार गरिदिने मायालु बुबा हुन् । उनले हरेक दिन टिफिन बक्सको न्याप्किनमा असल भनाइ वा लेखजस्ता कुराहरू…

March 17, 2024

समयलाई पछाडि सारेको यात्रा

सन् १९७९मा संयुक्त राज्य अमेरिकाको ओहायो राज्यको कुनै समाचार पत्रले ७०-८० वर्षका ८ जना बुज्रुगहरूलाई एक हप्ता निःशुल्क यात्रामा पठाउने कुराको विज्ञापन छाप्यो । बुज्रुगहरू छनोट गरिए र…

March 16, 2024

सङ्कल्प

एक फ्रान्सेली निशानाबाज भेरोनिक जिरार्देतले आफू २ वर्षीया छँदा क्यान्सर रोगका कारण एउटा आँखाको दृष्टि गुमाउन पुगेकी थिइन् । उनले १६ वर्षको उमेरमा आफ्नो बुबासँग निशानाबाज सिकेर ४…

March 15, 2024

मानव-जातिलाई बचाएको आविष्कार

न्यू योर्क टाइम्सले भावी पुस्तालाई प्रभावित तुल्याएको ‘चिकित्सा प्रविधिको ऐतिहासिक कोसेढुङ्गा’सम्बन्धी अभिलेख छापेको थियो । १३औँ शताब्दीको मध्यदेखि आधुनिक समयसम्म करीब १,००० वर्षमा शरीर-क्रियाविज्ञान तथा चिकित्सा क्षेत्रमा सीधै…

March 14, 2024

समय र क्षेत्रलाई पार गर्ने रहस्यमय संसारलाई चिन्ने तरिका

व्यवस्थापन परामर्शदाता र प्रशिक्षक पिटर ड्रकर दर्शनशास्त्र, राजनीतिक शास्त्र र व्यवसाय प्रशासनको प्राध्यापकको रूपमा कार्यरत थिए । उनले आधुनिक व्यवसाय निगम पनि स्थापना गरे । उनी सानो छँदा,…

March 13, 2024

खुशी मानिसहरू

मार्केटिङ प्राध्यापक तथा अमेरिकी मनोवैज्ञानिक, क्यासी मोगिलनरले १८ देखि ८७ वर्षको उमेर समूहका मानिसहरूलाई लक्षित गर्दै खुशीसम्बन्धी अनुसन्धान गरिन् । अनुसन्धानको परिणामअनुसार, चलचित्र हेर्ने र पैदल हिँड्नेजस्ता दैनिक…

March 12, 2024

उत्कृष्ट खेलाडीको विशेषता

समय रोकिएझैँ गरी भारोत्तोलन(वेटलिफ्टिङ्ग) हल अचानक सुनसान हुन्छ । खेलाडीले जोडसँग कराउँदै आफ्नो सारा बल लगाएर बारबेल उठाउँछन् । सफलताको सङ्केत दिने बत्ती बल्छ, र बजर बज्छ ।…

March 11, 2024

परिपक्व वयस्कको गुण

पूर्ण रूपमा हुर्केको व्यक्तिलाई वयस्क भनिन्छ । वयस्क भएपछि परिपक्व हुन आवश्यक छ । वयस्क हुनु भनेको के होला ? कुनै एक लेखकले भनेका छन् कि, वयस्कको ‘कर्तत्व’…

March 10, 2024

परिवर्तन

जाडो हिउँदमा, तापक्रम शून्यभन्दा तल झर्दा, कलकल बगिरहेको खोलाको पानी र तालचाहिँ मानिसहरू चिप्लेटी खेल्न सक्ने ठोस बरफमा परिणत हुन्छ । यसको ठीक विपरीत पानीलाई ततायो भने त्यो…

March 9, 2024

स्ट्रेसको सामना गर्ने तरिका

स्ट्रेसले विभिन्न रोगहरू निम्त्याउँछ र चरम सीमामा पुगेपछि यसले मृत्युमा समेत पुऱ्याउन सक्छ । तर बाँचुञ्जेल स्ट्रेस नलिनु भनेको असम्भव कुरा हो । तर स्ट्रेसप्रति हामीले कस्तो मनस्थिति…

March 8, 2024

ट्राफिक लाइट नभएको चौराह

ट्राफिक लाइट, चिन्ह, अनि धेरै गाडीहरू आवात-जावत गर्ने बाटो र पैदल हिँड्ने बाटोलाई छुट्ट्याउने ब्लकहरू हटायो भने के हुन्छ होला ? तर नेदरल्याण्डस्थित ड्राच्टेनको सानो सहरको केन्द्र, ‘लावेप्लेइन’मा…

March 7, 2024

​सबै जना विजेता​

प्राथमिक विद्यालयको खेलकुद दिवसको तस्वीर कोरियाको सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भएको थियो । तस्वीरमा ५ जना केटाहरू एक-अर्काको हात समाएर मैदानमा एकसाथ दौडिरहेको दृश्य कैद भएको छ । त्यसमा…

March 6, 2024

​आत्म-अपाङ्गता​

जाँचको ठीक एक दिनअघि दिमागले नभ्याउने गरी पूरै रट्न कोसिस गरिन्छ, पढ्न मन लाग्दैन । यो अवस्थामा सबैभन्दा सजिलो तरिका भनेको सुत्न जानु हो । राम्रो नतिजा नआउँदाखेरि…

March 5, 2024

अनौठो हिसाब

कुनै एउटा झुत्रे गल्लीमा माछा आकारका साना केकहरू बेच्ने एक जना वृद्ध थिए । केकको मूल्य एउटाको ३०० वन थियो भने तीन वटाको चाहिँ १,००० वन थियो ।…

March 4, 2024

​मैले लिएको कुरा​

मेरो साथीको नयाँ मोबाइल फोन, डिपार्टमेन्ट स्टोरमा प्रदर्शन गरिएका जुत्ताहरू, पत्रिकामा देखाइएको घर, विज्ञापनमा देखाइएको कार ... मानिसहरू आफूसँग नभएको थोक, ओहदा वा प्रसिद्धिको लालसा गर्दै ‘त्यो पाए…

March 3, 2024

​मांसपेशीको चरम सीमा​

खेलाडीहरूको बलियो मांसपेशी एकै दिनमा बन्नेचाहिँ होइन । शारीरिक शक्ति बढाउन र दक्षतामा सुधार ल्याउनको लागि उनीहरूले आफूलाई निरन्तर तालीम दिने गर्छन् । उनीहरूले मांसपेशीको चरम सीमालाई जितेपछि…

March 2, 2024

एकदमै चिन्तित फिस्टे चरा

एउटा फिस्टे चरा हाँगामा बसेर रोइरहेको थियो । त्यही बाटो भएर आइरहेका माउ भँगेरा र उसका बचेराहरूले फिस्टे चरालाई हेर्दै सोधेछन्, “ए फिस्टे भाइ, के भयो तिमीलाई ?”…

March 1, 2024

​रोजाइको दोबाटोमा​

जीवन रोजाइको श्रृङ्खला नै हो । फुक्का चाउचाउ खाऊँ कि पकाएर खाऊँ भन्ने सानो चिन्ताको विषयदेखि लिएर एउटा लुगा छान्दा पनि मानिसहरूले धेरै पटक सोच्ने गर्छन् । अझ…

February 29, 2024

​दक्षताभन्दा मूल्यवान् कुरा​

सन् १९७६, सेप्टेम्बर १६ तारिख, सोभित युनियनको एउटा सहरमा गुडिरहेको बस एक्कासि अनियन्त्रित भएर नदीमा खस्न पुग्यो । त्यो दृश्य देखेर एक जना पुरुष तुरुन्तै नदीमा हामफाले ।…

February 28, 2024

​खुशी हुने अभ्यास​

बिहान अलिबेर सुत्न पाए हुन्थ्यो, मौसम सफा र घमाइलो भए हुन्थ्यो, बिहान काममा जाँदाखेरि ट्राफिक जाम नभए हुन्थ्यो, मेरो प्रोजेक्ट पारित भए हुन्थ्यो, मेरी पत्नीले कचकच नगरे हुन्थ्यो,…

February 27, 2024

​उडान भ्रम​

विमान उडानका दुई वटा नियमहरू छन् । ती हुन्, प्रत्यक्षदर्शन उडान नियम(Visual Flight Rules, VFR) र यान्त्रिक उडान नियम(Instrument Flight Rules, IFR) । विमान चालकले ककपिटबाट बाहिर हेर्दै…

February 26, 2024

नज प्रभाव (Nudge Effect)

भऱ्याङ र एस्केलेटर(escalator, लिफ्ट) सँगसँगै छ भने प्रायः मानिसहरू सुविधाजनक एस्केलेटर प्रयोग गर्न रुचाउँछन् । तर स्वीडेनको राजधानी सहर स्टकहोमको रेल स्टेसनमा एस्केलेटरभन्दा भऱ्याङ नै अझ लोकप्रिय छ…

February 25, 2024

खराब टिप्पणी नभएको लेख

कसै-कसैले टिप्पणी हुँदै नहुनुभन्दा बरु खराब टिप्पणी भए पनि हुनु नै राम्रो हो भन्ने गर्छन्, तर तिनीहरूले आफ्नो बारेमा लेखिएका निन्दात्मक टिप्पणीहरू देखे भने तिनीहरूको सोचाइ नै परिवर्तन…

February 24, 2024

बुबाको डाइट

विद्यालयका दिनहरूपछि कहिल्यै व्यायाम नगरी आफ्नो डाइट नियन्त्रण गर्न असफल भएका ३५ वर्षीय अमेरिकी नागरिक एडुआर्डो कमार्गोले यस पटक आफैलाई नयाँ डाइटको चुनौती दिए । उनले दैनिक खाने…

February 23, 2024

खडेरी पर्दा

दुई जना कामदारहरू रूख काट्नलाई पहाडमा उक्लिएछन् । रूख काटिसकेपछि तिनीहरूले त्यस रूखमा वार्षिक घेरा देखेछन् । त्यो देखेपछि जवान कामदारले भनेछ, “यहाँ हेर्नुस् त । यी ५…

February 22, 2024

​एक चोटि सुरु गऱ्यो भने​

के तपाईंलाई ‘लेखकको अवरोध (Writer’s Block)’ भन्ने भनाइ थाहा छ ? लेखकले कुनै लेख लेख्न लाग्दा कतै त्यो लेख त्यति प्रभावशाली नबन्ने हो कि भन्ने डरले गर्दा कलम…

February 21, 2024

​सफलताको सम्भावना​

२०औँ शताब्दीका उत्कृष्ट चित्रकार पिकासोले करीब २०,००० वटा चित्रहरू कोरेका थिए, अनि विश्व-प्रसिद्ध भौतिकशास्त्री आइन्सटाइनले करीब २४० वटा थेसिसहरू लेखेका थिए । जर्मनीका सङ्गीतकार तथा रचनाकार बाचले प्रत्येक…

February 20, 2024

प्रेम भनेको के हो ?

“तपाईंले आफ्नो साथीलाई उसको सर्ट एकदमै राम्रो छ भन्नुभएको थियो, उसले प्रायः त्यो सर्ट मात्र लगाएर हिँड्छ ।” “पियानो प्रस्तुति हुँदा, मलाई मञ्चमा एकदमै डर लागिरहेको थियो ।…